Transkripzioa:

Ander:
Zer moduz zaude, Ioar?

Ioar:
Hainbestean, Ander. Anbulatoriora joan naiz, oftalmologoarekin hitzordua nuelakoan.

Ander:
Eta hitzordua ez al zen gaurko?

Ioar:
Gaur zortzi izango da.

Ander:
Tira, astebete aurreratuta bizitzea ez dago hain gaizki. Ez duzu behintzat hitzordua galdu.

Ioar:
Ez, ez dut hitzordua galdu, baina irakurtzen ari nintzen nobela galdu dut. Ez dakit non daukadan burua!

Ander:
Anbulatorioan ahaztuko zitzaizun...

Ioar:
Ez. Autobusean utzi dut. Auskalo noraino iritsi den dagoeneko. Kaka!, gutxi falta zitzaidan osorik irakurtzeko.

Ander:
Zeri buruzkoa zen nobela?

Ioar:
Lander Garro idazlearen istorio bat da. Gaztetako kontu bat. Lander Bartzelonara joan zen argazkigintza eta zinemagintza ikastera, eta han atxilotu egin zuten, presondegian sartu.

Ander:
Orduan ez da nobela bat, biografia bat baizik.

Ioar:
Ez, ez, nobela bat da. Lander Garrori gertatutakoak dira, baina Xabi Ugarte da pertsonaia. Ingelesezko izenburua dauka: Faith.

Ander:
Garro hori zinemagilea ere bada, ezta?

Ioar:
Bai. Esan dizut, nobelako kontakizunean Bartzelonara joan dela zinema ikastera.

AUDIOA-1 | LANDER GARRO

Ander:
Nobelarik irakurri ez, baina Lander Garroren film bat ikusi nuen lehengo batean.

Ioar:
Dokumentalak egin ditu.

Ander:
Tipularen sehaska kanta izena du nik ikusitako filmak.

Ioar:
Miguel Hernandez poeta espainiarraren poema bat dirudi: Nanas de la cebolla.

Ander:
Miguel Hernandez ere kartzelan eduki zuten, bai. Lander Garrok bere dokumentalean testigantzak bildu ditu, presondegian gaixotasunen bat izan duten pertsonenak.

Ioar:
Gordina da gaia. Kartzela bakarrik ez, gainera gaixotasuna!

Ander:
Heriotzari eta sufrimenduari diegun beldurraz dihardu filmak.

Ioar:
Gai klasiko bat, funtsean. Baina gogorra, ezta?

Ander:
Estilo bereziko irudiak filmatzeko dohaina dauka zuzendariak. Edertasun bisualari garrantzia ematen dio. Ikusgarria da benetan. Eta hunkigarria.

Ioar:
Kartzelan irudi ederrak? Nola liteke? Ezin dut irudikatu.

Ander:
Ez, Ioar, ez. Kartzela baten barruan film bat errodatzeko baimenik ez da izaten inoiz. Beste era batez ekin dio kontakizunari.

AUDIOA-2 | LANDER GARRO

Ioar:
Ez nekien presondegian kamerarik ezin dela sartu. Horrenbeste pelikula ikusi ditugu kartzelakoak, ez baitut sekula pentsatu denak dekoratuak direla.

Ander:
Zinema egiteko argiak, soinua, kamerak, aktoreak..., gauza asko eta jende andana bat behar izaten da. Ondo filmatzearren sortzen dituzte espazio egokiak, zabalak, erosoak.

Ioar:
Kartzela bat baino leku zatarragorik!

Ander:
Bai. Apaindu egiten dituzte pixka bat: saskibaloi edo futboleko kantxa bat, edo liburutegia, eta bestelako gela batzuk.

Ioar:
Azkenean zer da kartzela bat? Lau horma. Eta atea, itxita.

Ander:
Garroren dokumentalak justu beste aldea erakusten du. Presoak izan zirenak aske daude orain. Gaixo egon zirenak osatu dira. Alegia, barruan bizi izan zutenaz mintzatzen dira kanpoan.

Ioar:
Horregatik dauzka irudi ikusgarriak?

Ander:
Mendiak, belardiak, gailurrak, basoa, elurra, harkaitzak, zerua, hodeiak, itsasoa, olatuak, urpea..., irudi ederrez beteta dago dokumentala.

Ioar:
Noizbait izan al zara presondegi batean?

Ander:
Kartzela batzuen atarian bai. Protesta egiten, musika jaialdi moduko bat ospatzen, harrera egiten.

Ioar:
Barruan ez, ordea.

Ander:
Ez, ni ez. Eta zu?

Ioar:
Bisitan joanda, sei edo zazpi ezagutu nituen.

Ander:
Hara! Amari bisita egingo diodala esan nion atzo. Erreumak hartuta dabil, beti eskuetako minez. Barkatu, Ioar. Joan beharra daukat.

Ioar:
Hurren arte, Ander. Goraintziak eman amari.

Ander:
Zure partetik. Agur.

Epilogoa - Beti ikasten

Ander:
Zer ikasi dugu gaur?
-ELAKOAN atzizkiaren bitartez osatutako menpeko perpausa.
Aditz bati -ELAKOAN erantsiz adierazten dugu USTE IZATEA.
Ioarrek solasaldiaren hasieran esan du:

—«Anbulatoriora joan naiz, oftalmologoarekin hitzordua nuelakoan».
Ioar:
Zer adierazi dut?:

—«Anbulatoriora joan naiz, uste izanik hitzordua nuela sendagilearekin».
Beste adibide bat ipiniko dut:

—«Athleticek partida galduta zuelakoan, irten egin nintzen San Mamesetik».
Hau da: «Pentsatuz Athleticek partida galduta zuela, ospa egin nuen».
Ander:
Niri hau gertatu zitzaidan:

—«Denak dotore jantzita joango zirelakoan, kapela eraman nuen nik».
Hau da: «Espero bainuen denak dotore jantziko zirela, kapela eraman nuen».

Hemen aditu dezakezue Lander Garrori egindako elkarrizketa.