Zuzenean

NAIZ irratia

Adi eta Ari| Gu geuk, nik neuk

[2x12] Ikasgari honetan pertsona izenordain indargarriak landuko ditugu.

Audio_placeholder

Adi eta Ari| Gu geuk, nik neuk

Loading player...
Autorik ez izatea planteatzen du desazkundeak, hortik datorrelako gure kontsumoaren zati handi bat. Baina herrietan bizi den jendeak ez du sarri alternatibarik, garraio publikoa antolatzea falta da.
Autorik ez izatea planteatzen du desazkundeak, hortik datorrelako gure kontsumoaren zati handi bat. Baina herrietan bizi den jendeak ez du sarri alternatibarik, garraio publikoa antolatzea falta da. (FOKU)

NEREA:
Egun on, Ander.

ANDER:
Baita zuri ere, Nerea.

NEREA:
NAIZ Irratia entzuten egon naiz. Ba al dakizu zer esan duten?

ANDER:
Festa egiteko gaur! Munduaren bukaera bihar goizean gertatuko da!

NEREA:
Ez, ez, ez dira hain katastrofistak izan. Baina zientzialariak kezkatuta daude, planetaren muga biofisikoetara iristen ari garelako.

ANDER:
Zer esan nahi du horrek? Bukatzear daudela mineralak, gasa, petrolioa, materiak, lehengaiak? Ia-ia ustiatu ditugula lurreko aberastasun guztiak?

NEREA:
Bai. Gutxi-asko horixe da arazoa. Mundu osoko herrialde guztiek etengabe hazi eta modernizatu behar baldin badute, planetak muga batzuk dauzka. Eta halako batean ezin izango dugu gehiago esplotatu.

ANDER:
Geure ekonomiaz eta bizitzeko moduaz hausnartzen hasi beharko dugu, beraz.

NEREA:
Alternatiben bila hasteko garaia da. Ezin gara ilargiari begira geratu, hemen ezer gertatzen ariko ez balitz bezala.

ANDER:
Nik etxean argia pizten segitu nahi nuke, garbigailua jartzen, ordenagailua erabiltzen, sukaldean bazkaria prestatzen. Eta ur berorik ez dadila falta! Hori oinarrizkoa da niretzat.

NEREA:
Hazi eta hazi, eta kontsumo mugarik gabe jarraitzea ez dela posible uste dute batzuek. Beraz, hazkundearen ordez, desazkundea proposatzen hasi dira.


AUDIOA-AITZIBER SAROBE

NEREA:
Aitziber Sarobe natur kontserbazionistaren iritzia da irtenbideak pentsatzen hasi beharra daukagula.

ANDER:
Bai, argi esan du: «Gu geu pertsona bezala eta herri bezala blokeatu gabe».

NEREA:
Subjektua adierazteko formula berezia erabili du: gu geu. Konturatu zara errepikapen moduko bat egin duela pertsona izenordearekin: aurrena gu, eta segidan geu.

ANDER:
Formula errepikatu horri deitzen zaio izenordain indartua. Gisa horretan intentsitatea ematen zaio pertsonari edo, kasu hionetan, subjektuari.

NEREA:
Pertsona izenordainak dira ni, zu, gu, zuek... Horiek dira arruntak.

ANDER:
Hirugarren pertsona adierazteko forma diferenteak dauzkagu: hau, hori, hura singularrean; eta pluralean dauzkagu: hauek, horiek, haiek.

NEREA:
Pertsonen izenordain horiek erabiltzen ditugu normalean. Baina noizean behin pertsona bat indartu nahi izaten dugu: ekintza egiten duena pertsona, ekintza jasaten duen pertsona… Eta, subjektuaren kasuan, esaten dezaket: «Nik neuk nahiago dut hegazkinez bidaiatu».

ANDER:
Zu zeu moldatuko zara nahi duzun moduan, baina ez al da ekologikoagoa trenez joatea?

NEREA:
Ni neu bizikletaz ibiltzen naiz beti herrian, urte osoan, automobilik sekula hartu gabe. Baina oporretan gustatzen zait uharteren batera joatea.

ANDER:
Zuk zeuk ikusiko duzu zer egin zeure bizitzarekin, baina den-denok ezin izango gara hegazkinez uharte horretara oporretan joan.

JOKIN ALDAZABAL

NEREA:
Jokin Aldazabal ekologian eta energian aditua da. Eta argi esan du honek ere, aldaketa geure borondatez egin behar genukeela.

ANDER:
«Nire auzoa, zure etxea, gure herria» esaten dugu. Baina noizean behin era berezian esaten dugu «neure gorputza” edo “geure bizimodua».

NEREA:
Forma horiek nola erabili behar diren araurik ba al dago?

ANDER:
Esaldiaren zatirik garrantzitsuena izenordaina denean, izenordaina errepikatzen denean eta beste kasu batzuetan hartzen dugu, adibidez: «Neuri gertatu zait istripua” (eta ez beste inori), «zuek zeuen bidea aukeratu behar duzue». Baina, Euskal Herriko alderdi batzuetan ez dago ohiturarik indargarri mota horiek erabiltzeko.

NEREA:
Guk erabiltzen dugu. Adibidez: «Geure automobila eramango dugu». Esaldiko aditzean gu pertsona sartuz gero, ohitura daukagu erabiltzeko neure gauzak, edo geure ideiak, edo zeure kontuak, edo zeuen asmoak.

ANDER:
Nire bizikleta eramateko, ba al duzue tokirik zeuen autobusean?

NEREA:
Geure planak eginda ditugu: oinez joango gara tren geltokira, eta hirian ibiltzeko bizikletak alokatuko ditugu han.


ANDER:
ZER IKASI DUGU GAUR?

NEREA:
Ikasi dugu zer diren pertsona izenordain indartuak.

ANDER:
Izenordain indartu horiek dira: neu, geu, zeu...

NEREA:
Subjektua indartzeko garaian errepikapen moduko bat egin ohi dugu: «Nik neuk ez daukat alternatibarik». Edo errepikapenik gabe: «Zeuk ikusi energiaren erabilera nola murriztu».

ANDER:
Neure aldetik ez dut gehitzeko ezer.

NEREA:
Bihar arte, orduan.

Jaurlaritza Logoa