Azken aste hauetan nabaritu da udaberriaren eragina handiagoa dela: tenperaturek gora egin dute, larreak eta fruta arbolak loreekin ikus ditzakegu, eta hauen artean erleak daude, baina liztor asiatikoarekin arazo larriak ari dira sortzen. Honi aurre egiteko Gipuzkoako txoko ezberdinak koordinatzen hasi dira tranpak jartzeko. NAIZ Irratian izan dira ekimena azaltzen Nestor Uranga, Tolomendi Landa Garapen Elkarteko kidea, eta Mattin Jauregi, Belardipeko erleetako erlezaina.
 
Mattin Jauregi erlezainaren arabera, «garaia da epeltzen hasteko, loraldi bete-betean gaude eta hori erlauntzetan nabari da», baina mehatxua ez da makala: «liztorra bueltaka dabil, erleak harrapatu eta lepoa mozten die. Proteina iturri gisa erabiltzen ditu eta erlauntzetan kalte handia eragiten du».

Tolosaldean aurten lehen aldiz tranpatze bateratua egin dute, Tolomendi Landa Garapen Elkartearen koordinazioarekin. Nestor Urangaren hitzetan, «sei asteko tranpatzean guztira 4.800 liztor asiatiko erregina inguru harrapatu dira. Datu hauek itxaropentsuak dira, aurreko urteko kabi kopuruan oinarrituta antolatu baitira tranpak».

Liztorra, Bordele ingurutik heldu omen zen 2008 inguruan, egurrez kargatutako itsasontzi batean. Harrezkero, Euskal Herrian barrena hedatuz joan da. «Hazkunde azkarra du eta kostaldetik barrurantz zabaldu da, gaur egun ia Nafarroa erdialderaino iritsiz», azaldu du Jauregik.

Liztorraren kaltea, erleez harago

Liztor honek ez die soilik erleei eragiten arriskua: frutagintzan ere kalte nabariak sortzen ditu. «Sagarrak, mahatsa edo udareak zulatzen ditu eta horrek ekoizpenean eragin zuzena dauka», erlezainaren hitzetan. Hori dela eta, sagasti eta fruta-arboladi inguruetan jarri dituzte tranpa gehienak aurten.

Trampek, gainera, berezitasun bat dute: selektiboak izateko diseinatuta daude. «Zulo txikiagoak dituzte bertako intsektuek ihes egin ahal izateko. Liztor asiatikoa da harrapatzen den intsektu nagusia, erakargarri berezi batekin: ozpin usainaren antzeko usaina duten likidoak erabiltzen dira, erleak erakartzen ez dituenak», azaldu du Urangak.

Herritarrek ere parte hartu nahi badute tranpatzean ezinbestekoa da udalarekin koordinazioa. «Baimen berezia behar da, eta astero jarraipena egitea. Bertako espezie gehiago erortzen ari badira, tranpa kendu egin behar da, kaltea onura baino handiagoa bihur ez dadin», ohartarazi du.

Azken urteotan, liztorren kabien aurkako udazkeneko deuseztapenak ohiko bihurtu dira. «Kabia ikusten bada, udaletxera abisua pasa behar da. Gero landa garapen elkartea edo udalak berak arduratzen dira desegiteaz», adierazi du Urangak.

Liztorren funtzionamendua eta egitura erleen antzekoa bada ere, bizitza zikloa oso ezberdina da. «Urtebeteko zikloa dute, eta neguan lur azpian sartzen dira, kabi berriak egiteko. Erleen kasuan, erreginek hainbat urte irauten dute», azaldu du Jauregik.

Amaitzeko, erlezainak oroitarazi du erlauntzak altuera handiagoan jartzeak ere lagundu dezakeela, baina «liztorrak gaitasun handia dauka egokitzeko eta azken urteotan 500 metrotik gorako eremuetan ere ikus daitezke».

Udaberria lorez eta biziz beterik dator, baina naturaren oreka bermatzeko, espezie inbaditzaileen aurkako prebentzio eta lankidetza lana ezinbestekoa dela azpimarratu dute adituek.