Zuzenean
Adi eta Ari | -ko eta -zko atzizkiak
[2x6] Ikasgai honetan -ko atzizkia eta -zko atzizkia noiz txertxatzen den landuko dugu.
Adi eta Ari | -ko eta -zko atzizkiak
ANDER:
Zer moduz, Nerea?
NEREA:
Egun on, Ander.
ANDER:
Pelikuletarako musika egiten duen konpositore bat elkarrizketatu dute NAIZ Irratian. Oso interesgarria izan da.
NEREA:
Nor da musikari hori?
ANDER:
Joseba Beristain. Azkoitian jaio zen. 45 urte ditu. Film labur baterako musika egin zuen 2000. urtean, eta harrezkero bi dozena pelikulatarako soinu-banda konposatu du.
NEREA:
'Elkano, lehen mundu bira' filmeko musika berea da, ezta?
ANDER:
Hala da, bai. Eta 'Ospel', 'Loop' edo 'Unicorn Wars' pelikuletakoa ere bai.
NEREA:
Zein musika instrumenturekin konposatzen du?
ANDER:
Pianoa du lan-tresna. Eta teklatua ordenagailu bati lotzen dio. Baina sakelako telefonoan ere grabatzen ditu doinuak, kalean ideiaren bat bururatuz gero.
NEREA:
Istorioari laguntzea izaten da zinemako musikaren funtzioa.
ANDER:
Bai. Musikak balio du ikusten duguna indartzeko, beste batzuetan ikusten dugunaren kontrakoa iradokitzeko; edo pertsonaia bat definitzeko, garai batera joateko, akzioa markatzeko... Gauza askotarako balio du musikak.
NEREA:
Nolanahi dela, musikak istorioaren zerbitzura egon beharko du beti.
ANDER:
Niretzat, garrantzitsuena estiloa erabakitzea da: sinfonikoa, elektrikoa, akustikoa, zein instrumentu-mota erabili nahi diren...
NEREA:
Dudarik gabe, musikak film osoa girotzen du.
AUDIOA | JOSEBA BERISTAIN
NEREA:
Beristainek «akziozko pelikula» aipatu du hasieran. Baina ondoren esan du «benetako erabakia». Aizu, Ander, noiz erabiltzen dugu hitz baten bukaeran -zko atzizkia eta noiz -ko atzizkia?
ANDER:
Nolakoa da galderari erantzuten ari gara atzizki horiek erabiltzean. Adibidez, nolakoa da musika tresna? Ba... egurrezkoa, metalezkoa, haizezkoa, perkusiozkoa.
NEREA:
Kasu horietan, materiaz ari garenean, -zko erabiltzen dugu.
ANDER:
Hala ere Euskaltzaindiaren Hiztegian -zko eta -ko, bi formak ageri dira kasu batzuetan: dudako eta dudazko, gogoko eta gogozko, kalitateko eta kalitatezko...
NEREA:
Euskaraz kalitatezko filmak egiten dira.
ANDER:
Baina adjektibo bat tartean sartuz gero, esango zenuke: Kalitate oneko filmak egiten dira euskaraz.
NEREA:
Esaten dugu benetako, baina esaten dugu egiazko.
ANDER:
Berdin esaten dugu zalantzazkoa da filma, baina erdipurdikoa da filma.
NEREA:
Pelikulak era askotakoak izaten dira: akziozkoak, amodiozkoak, beldurrezkoak, umorezkoak... Filmetako kontuak izaten dira batzuetan fikziozkoak eta beste batzuetan benetakoak.
ANDER:
«Txantxetako kontua da», esan ohi dugu; baina, ez da esaten «txantxetazkoa».
NEREA:
Baina berdin esan dezakegu: «Gogozko bidean aldaparik ez» edo «gogoko bidean aldaparik ez».
AUDIOA-JOSEBA BERISTAIN
NEREA:
Animaziozko pelikula eta abenturazko pelikula aipatu ditu musikariak. Liburu baten edo film baten generoa adierazteko -zko baliatzen dugu, terrorezkoa izan edo dibertimenduzkoa izan.
ANDER:
Jatorrizko bertsioa deitzen zaio sortzezko hizkuntzan pantailaratzen denari.
NEREA:
Ahozko literatura eta idatzizko literatura bereizten ditugun bezala, jatorrizko bertsioa eta bikoiztua terminoak erabiltzen dira zineman.
ANDER:
Nahitaezkoa da Euskal Herriko zinema aretoetan euskaraz bikoiztutako film gehiago ematea.
ANDER:
Arrazoizkoa iruditzen zait.
NEREA:
Ez al dira zuri-beltzezko film gutxi egiten gaur egun? Niri asko gustatzen zaizkit zuri-beltzezko filmetako giroak.
ANDER:
Hara!, Nerea, hortxe duzu beste kasu bat. Bi eratara esan dezakegu. Zuri-beltzeko irudiak, baina zuri-beltzezkoak ere bai.
Zer ikasi dugu gaur?
ANDER:
Nolakoa da galderari erantzutean, -ko atzizkia eta -zko atzizkia txertatzen dizkiegu hitzei.
NEREA:
Egiazkoaren kontrakoa da gezurrezkoa.
ANDER:
Egiazkoa esan arren, benetakoa esaten dugu; eta sekula ez, benetazkoa.
NEREA:
Zure antza daukan aktorea zure antzekoa da. Ez dugu esaten antzezkoa.
ANDER:
Egiazkoa eta egiantzekoa bereiztea ez da beti erraza.
NEREA:
Kontuz ibili irudiekin, Ander. Batzuetan tronpatu egiten gaituzte eta.
Hemen entzun dezakezu Joseba Beristaini egindako elkarrizketa.
