En directo

NAIZ irratia

Adi eta Ari | 'Txakur' hitzaren aberastasuna

[2x17]  Ikasgai honetan 'ardi txakurra', 'ehiza txakurra', 'polizia-txakurra'...esamoldeak landuko ditugu.

Audio_placeholder

Adi eta Ari | 'Txakur' hitzaren aberastasuna

Loading player...
Txakurrak animaliak babesteko zentro batean.
Txakurrak animaliak babesteko zentro batean. (Jon URBE | FOKU)

ANDER:
Egun on, Nerea.

NEREA:
Baita zuri ere, Ander.

ANDER:
Txakurrei buruz mintzatuko gara gaur. Eta, bide batez, Etxeko Animaliak Babesteko Legeaz.

NEREA:
Uste dut Bilbon zakur gehiago daudela haurrak baino. Dirudienez, 38.500 zakur bizi dira Bilbon.

ANDER:
Euskal Herri osoan dago txakur asko. Eta horregatik, Eusko Jaurlaritzak iaz Etxeko Animaliak Babesteko Legea indarrean jarri zuen.

NEREA:
Hemendik aurrera etxeko animaliek eskubideak izango dituzte?

ANDER:
Etxeko animaliei tratu txarra emateak edo haien ongizatearen aurkako jarrera izateak zigorra daukate. Isun txikiena 100 eurokoa da, eta handiena, 100.000 eurokoa.

NEREA:
Zer zigortuko dute?

ANDER:
Buztana edo belarriak moztea. Azazkalak eta hortzak kentzea. Arantzadun lepokoa jartzea.

NEREA:
Eta animaliak tindatzea? Edo ikuskizunetan parte hartzen duten animaliak dopatzea? Edo deskarga elektrikoak ematea?

ANDER:
Zalantzarik gabe, zigortu egingo dute hori guztia. Eta animaliak abandonatzea ere bai, edo 24 orduz jarraian bakarrik uztea.

NEREA:
Beraz, okerrena izango da armekin animaliei tiro egitea.

ANDER:
Debekatuta dago harrera zentroetan animaliak sakrifikatzea ere.

NEREA:
Eta zezenketak?

ANDER:
Zezenak, edo ehiza eta arrantza, ez dira lege honetan sartzen.

 

Eli Pagola eta Aitziber Sarobe

 

NEREA:
Kazetariak adierazi duenez, lege honetan ez dira sartzen artzain txakurrak, ehiza txakurrak eta polizia txakurrak. Zenbat txakur mota ezagutzen duzu zuk?

ANDER:
Kontuan hartu behar duzu munduan 800 milioi txakur bizi direla. Eta esan ohi da arraza ezberdinak 400 inguru direla.

NEREA:
Artzain txakurra deitzen diogu ardiak zaintzeko artzainak trebatzen duen zakurrari. Ardi txakurra ere esaten zaio.

ANDER:
Ehiza txakurra deitzen diogu ehiztariak eramaten duenari. Batzuek eper txakurra esaten diote, beste batzuek erbi txakurra ere bai.

NEREA:
Eperrak edo hegaztiak ehizatzekoak izango dira batzuk, eta erbiak ehizatzekoak besteak.

ANDER:
Labrit txakurra ere entzunda nago. Pirinioetako artzain txakur arraza bat dela esaten dute batzuek, eta beste batzuek Landetako arraza bat dela.

NEREA:
Polizia txakurrak dira poliziei laguntzeko erabiltzen dituzten zakurrak: rottweilerra, dobermana, alemana, labrador erakoa... Arraza askotakoak trebatzen dituzte.

ANDER:
Arratoi txakurra ere badago, saguak ehizatzen dituztenak baserrietan. Euskal Herrikoak txikiak eta azkarrak izaten dira, zuri-beltzak. Katuak baino hobeak dira saguak harrapatzen.

NEREA:
Itsas txakurrak ere badaude, ezta?

ANDER:
Ez, ez, ez, horiek ez dira txakurrak. Euskaraz foka esateko modu bat da.

AITZIBER AGIRRESAROBE

ANDER:
Txakurrak tradizio handia izan du Euskal Herrian. Hain zuzen horregatik, euskaraz txakur hitza testuinguru askotan erabiltzen dugu.

NEREA:
Zure asmo bat xumeegia dela edo zure amets bat hutsala dela uste duenak esango dizu: “Txakur amets bat besterik ez da hori”.

ANDER:
Eztul gogorrak eta errepikatuak eginez gero, zakurraren zaunkaren antzeko eztul latzak, orduan esango dizute: “Txakur eztul hori sendatu beharko duzu”.

NEREA:
Niri gustatzen zait txakur musua. Oso lotsagabea den pertsonari, muturra edozein tokitan sartzen duenari deitzen zaio txakur musua.

ANDER:
Zer ikasi dugu gaur?

NEREA:
Txakur hitza maiz erabiltzen dela euskaraz. Ez txakur motak izendatzeko bakarrik, baita kontzeptuak adierazteko ere.

ANDER:
Gauzaren batek ezertarako balio ez duenean esaten dugu: “Horrek txakurraren putza balio du”.

NEREA:
Poliziari argotean txakurra! esaten zaio.

ANDER:
Hizkuntza guztietan dago hitz peioratiboren bat polizia izendatzeko. Nik uste dut euskaraz txakurra esaten zaiola errietan, jotzen edo pistolaz ibiltzen den poliziari.

NEREA:
Gaiztakeriaz portatzeari, maltzurkeriaz jokatzeari, gauza makurrak esateari... horri esaten diogu txakurkeria.

ANDER:
Bihar arte, Nerea.

NEREA:
Laster arte, Ander.

Hemen entzun dezakezu Gelditu Makinak saioan egindako solasaldia.

Jaurlaritza Logoa