Inurria begi begi bistara zerbait ñimiñoa dirudien arren, «handia den zerbait» bezala irudikatzen du Julene Illaramendik. Bere amak hamar urte eman zituen minbiziaren mehatxupean, eta duela lau urte hil zen. Bazuen beharra bizi izandakoa aintzat hartuz prozesu gogor horri «zerbait aportatzeko», eta, ama hil eta bi urtera sortu zuen Izan Inurri elkartea.

Trantze horretatik igarotzea zer den ongi asko daki Sandra Barkaiztegik; bularreko minbizia igarota, txosten agiria jasota du une honetan, nahiz eta dion «minbiziaz guztiz osatu» ez dela «inoiz egiten». «Gorputzak gaitzaren ebakuntzatik errekuperatzen jarraitzen du oraindik ere».

Ez ziren lehendik ezagutzen, nahiz eta herri berdinekoak izan; Izan Inurrik eman die aukera bere bideak partekatzeko. «Oso modu maitagarrian aurrera egiteko modua eman dit taldeak», dio Barkaiztegik. «Ez- profesionala den laguntza da, oso beharrezkoa dena». Izan ere, Izan Inurrin ez dira osasun profesionalak. «Badago beste laguntza mota bat, bizipenetatik jaiotzen dena, hortik asko ikasi daiteke», borobildu du Illarramendik. 

Horregatik jaiotzen dira, beharbada, ekimenetako asko «modu inprobisatuan». Bertso saio bat egitetik datoz Donostiako Doka Antzokian, beste bat ere badute ikusmiran, eta kaleratu berri dute 2020 honetara begirako egutegia ere. Biluztu egin dira kamera aurrean, diren bezalakoak, batzuk ilerik gabe, beste batzuk bular bakarreko: «Mastektomia jasan eta bularra ez berregitea erabaki dugun emakumeok gure lekua aldarrikatu nahi genuen. Egun Estatu espainiarrean 14.000 mastektomia egiten dira urtean, 2.000 inguruk erabakitzen dute berregitea. Beraz emakume pila gaude titi bakarreko, baina ez zaigu ikusten. Gure gorputzak diren bezalakoak onartu ditugunez, beste batzuk ere animatu nahi ditugu horretara». 

'Titi bakar' adjektibo hori bilakatu baitzaie emakume hauei propio: «Lanketa bat da. Gorputzak direnak dira, bular bakarreko izan edo beste kontu batengatik. Hori landu nahi dugu. Guztiak dira zoragarriak, maitatu beharrekoak». Nolanahi, aitortzen dute tabu izaten segitzen duela jendartean: «Ez dira horrelako gorputzak ikusten ez karteldegietan, ez zineman, ez inon… ez bada espreski horri buruz ari den zerbaiterako. Horregatik dator gure gorputzak erakustearena, mahai-gainean azaleratzeko».

Tabu gehiago ere egon badira, tratamenduaren ondorioz burusoil ikusi ezin, eta hori estaltzeko erabakia hartzen dutenen ingurukoa; bestelako filosofiari heltzen diote Inurrin: «Badira ile-ordea jartzea erabakitzen dutenak, eta hala behar duenak hala egin dezala, baina badira hautu gehiago, naturaltasunez hartzearena, adibidez».

Illarramendik gogoan du bere amari 10 urte zituela diagnostikatu ziotela gaitza; ez zuen nahi izaten amak ile-ordeak kentzea inolako momentuan, ez zuen ama burusoil ikusi nahi, egun batean etxean gabe ikusi zuen arte: «'Zein guapa ama' esatea izan zen nire erreakzioa, eta hortik aurrera gauzak asko aldatu ziren. Aukera guztiak daude ondo, bakoitzak hautatu dezala berak nahi duena, baina berak nahi duelako, ez ondokoek esaten diotelako».

Bada beste elementu bat, gainera, «onkologiko» deritzon produktuen daramaten gehigarri ekonomikoa: «Peluka bat eramatea pribilegio bat da batzuentzat, horregatik atera genituen zapi solidarioak deitu ditugunak ere, ile-orderik gabe ibiltzea posible dela aldarrikatu eta ekonomikoki bideragarri egiteko».

Familia handituz

Familia handia osatzen dute egun Izan Inurrin; minbizia gertuko batengan bizi izan dutenek eta minbizia azal propioan bizi dutenek, edo bizi izan dutenek. Emakumeak dira gaur gaurkoz honen bueltan dabiltzanak; honek ere eman die zer pentsatua. Baina nabarmendu dute ateak zabalik dituztela gerturatu nahi duen ororentzat.